Co rodzic może zrobić, aby dziecko polubiło matematykę? Najlepiej przekonać je, że jest mu potrzebna i towarzyszy mu każdego dnia. W artykule proponuję kilka sposób na zachęcenie dziecka do nauki matematyki.

  

Dzień bez matematyki...

Dzieci często uważają, że nauka matematyki jest im niepotrzebna. Propozycja zorganizowania dnia bez matematyki zapewne spotkałaby się z ich entuzjazmem.

Czy jest to jednak możliwe? Zastanówmy się, gdzie na co dzień wykorzystujemy matematykę. Okazuje się, że musielibyśmy zapomnieć o zegarkach, telefonach, komputerach itd.

Spróbujmy zatem pokazać dziecku, jak często matematyka pojawia się w jego codziennym życiu i zorganizujemy dzień z matematyką. Zasady są proste – przez jeden dzień zapisujemy sytuacje i przedmioty, przy użyciu których wiedza matematyczna była niezbędna. Można taki spis zrobić wspólnie z dzieckiem. Jednak tworzenie dwóch oddzielnych list jest lepszym pomysłem, gdyż po całym dniu możemy porównać swoje propozycje. Będzie to czas, kiedy wspólnie można przeanalizować i podyskutować na temat tego, ile matematyki jest wokół nas. Przykładów okaże się naprawdę wiele.

Poniżej umieszczam kilka ze swojej listy, które także można wykorzystać podczas rozmowy. Obok podałam tematy lekcji, które są bezpośrednio związane z zagadnieniem.

Moja matematyczna lista sytuacji codziennych:

  1. Pobudka – sprawdzam godzinę na zegarku (czas). 
  2. Sprawdzam temperaturę powietrza na termometrze (oś liczbowa, liczby dodatnie i ujemne).
  3. Śniadanie – zjadam bułkę z konfiturą, którą sama zrobiłam wg przepisu – musiałam przeliczyć, ile owoców, cukru potrzeba do stworzenia odpowiedniej ilości tego smakołyku (proporcje).
  4. Czekam na przyjazd tramwaju – sprawdzam godzinę przyjazdu oraz czasu trwania podróży na rozkładzie jazdy (odczytywanie informacji z tabel i diagramów).
  5. Kupuję w tramwaju dwa bilety normalne i ulgowe – muszę mieć odliczoną kwotę (obliczenia w pamięci).
  6. Promocje na zakupach. O tym punkcie mógłby powstać oddzielny artykuł. Dzięki umiejętnościom matematycznym oceniam, czy lepiej kupić trzy produkty w cenie dwóch czy może jednak lepsza będzie okazja, gdzie kupując dwa produkty, drugi kupuję 50 % taniej (obliczenia procentowe).
  7. Zakupy na wagę – tu przydaje mi się umiejętność przeliczania jednostek masy – warto wiedzieć, czy 60 dag to więcej czy mniej niż 0,5 kg (szacowanie, jednostki masy).
  8. Robiąc zakupy, szacuję ich całkowity koszt. Obliczam także, czy lepiej kupić 0,5 kg sera za 10,59 zł czy kilogram za 21 zł.
  9. Przygotowując posiłki, wykorzystuję ponownie wiedzę na temat proporcji i przeliczania jednostek masy. W przepisach podane ilości produktów mogą być w innych jednostkach np. dekagramach, a na opakowaniu makaronu widnieje 0,5 kg. Muszę wiedzieć, czy trzy śmietany o objętości 200 ml wystarczą, jeśli potrzebujemy 0,5 l tego produktu.
  10. Jadę samochodem – obliczam, ile benzyny spala samochód na danej trasie. Dzięki takim obliczeniom mogę oszacować, jaki jest koszt podróży. Jadąc na stację paliw i kupując benzynę, także szacuję, ile litrów paliwa zmieści się w baku i jakie będzie jego koszt.
  11. Oglądam prognozę pogody – analizujemy wykresy i informacje.

Podana lista zawiera przykłady czynności wykonywanych codziennie. Jednak matematyka często przydaje się w sytuacjach, które wykonujemy rzadziej, np. raz w miesiącu, roku. Oto kilka przykładów:

  1. Opłacenie rachunków, obliczanie, ile metrów sześciennych wody zużyliśmy, ile kilowatogodzin prądu itd.
  2. Założenie lokaty bankowej – warto umieć przeliczyć, która propozycja oferowana przez bank jest bardziej korzystna. Czy otwarcie lokaty z oprocentowaniem 2% w skali roku z kapitalizacją odsetek co miesiąc będzie lepszą propozycją niż lokata z oprocentowaniem 2,1% z roczną kapitalizacją odsetek.
  3. Rozliczenie podatków – obecnie istnieją programy, które pomagają nam w obliczeniach (stworzone przez programistów, którzy znają bardzo dobrze matematykę), jednak warto posiadać umiejętności matematyczne, aby sprawdzić poprawność wykonanych obliczeń i korzystać z możliwych ulg.
  4. Remont mieszkania – tu niezbędna jest umiejętność obliczenia, ile potrzebujemy farby, jaka ilość metrów kwadratowych paneli jest potrzebna itp.

  

Logika na wagę złota

Warto uświadomić dziecku, że matematyka przyda się także na innych przedmiotach szkolnych. Jest niezbędna na lekcjach biologii (genetyka) i geografii (współrzędne geograficzne, czas lokalny) obowiązkowych przedmiotach szkolnych od 5 klasy szkoły podstawowej. Jeszcze częściej wiedza matematyczna przyda się na chemii i fizyce. Stężenie procentowe, masy atomowe i cząsteczkowe, stechiometria – to tylko kilka przykładów tematów z lekcji chemii związanych z obliczeniami. Na fizyce natomiast trzeba wykazać się umiejętnością przekształcania wzorów, a bardzo dużo zadań wymaga obliczeń np. dotyczących prędkości.

  

Remont pokoju

W celu zachęcenie dziecka do wykorzystania wiedzy matematycznej można zaproponować wykonanie projektu remontu pokoju. Zaczynamy od stworzenia planu pomieszczenia – wszystko oczywiście w odpowiedniej skali. Dziecko powinno zaplanować, gdzie będą stały meble, jakie mogą być ich maksymalne wymiary. Ważne jest także obliczenie powierzchni ścian do pomalowania, oszacowanie ilości puszek farby, jaką należy kupić, obliczenie wymiarów podłogi. Kolejnym ważnym elementem takiego projektu jest stworzenie przykładowego kosztorysu remontu. Warto zaproponować dziecku, aby wyszukało kilka ofert na zakup mebli i wykonało porównanie kosztorysów z różnych sklepów.

Taka zabawa pokaże, jak często wykorzystujemy wiedzę matematyczną w czasie remontu. Dziecko będzie musiało wykazać się umiejętnością obliczania pola powierzchni, tworzenia planu w odpowiedniej skali, obliczeniami z wykorzystaniem kolejności wykonywania działań.

  

A może tak o przyszłości...

Dzieci starsze, które planują już swoją ścieżkę zawodową, znacznie łatwiej przekonać do nauki matematyki. Bez problemu w każdym zawodzie można znaleźć przykłady jej zastosowania. Kierunki informatyczne należą obecnie do najpopularniejszych, a wiedza matematyczna jest na nich niezbędna. Wszystkie kierunki inżynierskie wymagają także takiej wiedzy. W najbardziej znanych zawodach takich jak lekarz, prawnik czy farmaceuta logiczne myślenie jest niezbędną umiejętnością, a ćwiczymy i rozwijamy je na lekcjach matematyki.

Mam nadzieję, że dzięki moim pomysłom uda się przekonać dzieci do polubienia matematyki. Koniecznie należy podkreślać praktyczne aspekty, pokazywać, kiedy tylko jest to możliwe, że matematyka otacza nas wszędzie. Warto już od najmłodszych lat układać z dziećmi puzzle i grać w gry planszowe – to wszystko wpływa na rozwój ich kompetencji matematycznych.

  

Agnieszka Kamińska-Pietruszka

Nauczycielka matematyki, chemii i doradztwa zawodowego, obecnie pracująca w szkole podstawowej, wcześniej w gimnazjum i liceum. Szkolny koordynator projektów ekonomicznym m.in. "ABC Ekonomii", "Młodzi Przedsiębiorczy". Systematycznie poszerza warsztat swojej pracy, uczestnicząc w licznych szkoleniach. Administratorka i założycielka profilu Kreatywna Matematyka oraz grupy Kreatywna matematyka - nauczyciele na facebooku.